Arbeidsongeschikt door privéomstandigheden; loon?

Loonbetaling wegens ziekte is alleen aan de orde bij een te objectiveren ziekte zoals onder de vraag “Is er ook sprake van ziekte als de klachten niet te verklaren zijn?” is aangegeven.

Is er privé iets mis, maar medisch niet, en kan er niet gewerkt worden, dan zal de werkgever en de werknemer moeten bezien of er op basis van andere regelingen recht op loon bestaat, of dat er misschien vakantie of onbetaald verlof kan worden opgenomen. Beide partijen dienen zich daarbij als goed werkgever en werknemer op te stellen. De twee jaar loonbetalingsverplichting van artikel 7: 629 BW  is niet aan de orde.

Toch melden werknemers zich soms ziek in plaats van zich tot de werkgever te wenden om een

oplossing te zoeken. Spanningsklachten worden vaak als oorzaak aangegeven. De bedrijfsarts dient zich in dit soort situaties direct uit te spreken over de vraag of er sprake is van arbeidsongeschiktheid als gevolg van ziekte. Is er sprake van bij een mensenleven horende spanningsklachten als gevolg van de situatie thuis, of kan hij de klachten als ziekte duiden? Doet hij dat niet, dan maakt hij de situatie voor alle partijen nodeloos gecompliceerd, zeker als de situatie langer gaat duren en hij de werknemer in een later stadium voor zijn werk geschikt moet verklaren bij gebrek aan een te objectiveren ziekte. Spanningsklachten die bij de situatie horen zijn vaak moeilijk te scheiden van spanningsklachten die als ziekte te duiden zijn, en dat is toch wat de bedrijfsarts hier moet doen.

De werkgever die denkt dat de werknemer zich vanwege de privésituatie heeft ziek gemeld en zich afvraagt of dat terecht is, of hoe hij de werknemer kan helpen, mag de bedrijfsarts vragen een oordeel te geven over de vraag of de werknemer arbeidsongeschikt is vanwege spanningen in de werk of privésfeer. Hij mag van de bedrijfsarts een duidelijke analyse en motivatie vragen, al mag de werkgever een deel van de gegevens natuurlijk om privacy redenen niet inzien. De werkgever hoeft geen genoegen te nemen met alleen het oordeel dat de werknemer arbeidsongeschikt is. Vanuit re-integratie oogpunt dient hij te weten hoe hij de problemen kan helpen oplossen, hij mag van de bedrijfsarts verlangen dat er een prognose wordt gegeven en een plan. De bedrijfsarts dient te handelen volgens de diverse richtlijnen voor psychische klachten, zie onderaan het artikel.

De werknemer dient, wanneer hij zich nadat er privé problemen zijn ontstaan ziek meldt, te kunnen aangeven wat zijn medische problemen zijn. Het is voor hem onvoldoende te zeggen dat hij vanwege de privé situatie spanningsklachten heeft en niet in staat is te werken. De beste aanpak voor hem is wanneer hij bij de bedrijfsarts komt met duidelijk geformuleerde klachten, doch ook een plan om de problemen op te lossen en eventueel een gerichte vraag om hulp. Hij heeft dan de meeste kans op medewerking van de bedrijfsarts en/of zijn werkgever.

De bedrijfsarts heeft als eerste de rol van keuringsarts, is de werknemer ziek of niet ziek. De scheiding is voor een bedrijfsarts vaak moeilijk te maken. De moeder van een ziek kind is meestal niet zelf ziek en vaak ook al snel weer aan het werk, haar ziet de bedrijfsarts vaak niet eens. De man die door een echtscheiding uit zijn evenwicht is, er is geen lichamelijke of geestelijke ziekte te duiden, is evenmin ziek. Ook de moeder die na de geboorte van haar vierde kind vanwege overbelasting haar werk niet meer kan hervatten is in principe niet arbeidsongeschikt. Zij zou, wanneer haar kinderen door een ander verzorgd zouden kunnen worden, haar werk weer kunnen hervatten. Dat wordt anders als zij een (post natale) depressie heeft en zich daarvoor laat behandelen, en ook zonder de belasting van de zorg voor haar kinderen niet in staat is te werken. Datzelfde geldt voor de gescheiden man. Is er door de scheiding een depressie ontstaan, of een ander ziektebeeld dat beperkingen met zich brengt, dan kan arbeidsongeschiktheid aan de orde zijn. Het is aan de bedrijfsarts om de klachten van de werknemers die er door privé problemen of doodgewoon levensgebeurtenissen zijn ontstaan, als ziekte, of als behorend bij de situatie te duiden.

Voor de gedachten vorming een paar regels uit een onderaan genoemde uitspraak van de CRvB;

De Raad ziet op grond van de omtrent belanghebbende beschikbare medische informatie geen aanleiding om te twijfelen aan de juistheid van het standpunt dat de psychische klachten van belanghebbende vooral hun oorzaak vinden in het ‘life-event’ van de zwangerschap en/of bevalling en dat deze klachten derhalve niet voortvloeien uit de zwangerschap of bevalling zelf.